Idealna suszarka do grzybów - jak ją wybrać i nie żałować?

Suszarka do żywności a dehydrator – czy to jest to samo?

Często spotykamy się z dwoma nazwami: suszarka do żywności i dehydrator. Wiele osób zastanawia się, czy to dwa różne urządzenia, czy może synonimy. Prawda jest taka, że w warunkach domowych, na polskim rynku, oba te terminy używane są zamiennie i oznaczają dokładnie to samo. Chodzi o sprzęt, którego zadaniem jest powolne usuwanie wody z produktów spożywczych przy użyciu strumienia ciepłego powietrza. Działa to na prostej zasadzie – grzałka podgrzewa powietrze, a mały wentylator wprawia je w ruch, owiewając ułożone na sitach plasterki grzybów, owoców czy warzyw. To proces o niebo lepszy niż suszenie w piekarniku, które często kończy się raczej podpieczeniem niż faktycznym ususzeniem. Dehydratacja, czyli odwadnianie, pozwala zachować maksimum smaku, aromatu i wartości odżywczych. To taka trochę magia, która zamyka lato i jesień w małych, suchych kawałkach, gotowych do użycia w środku zimy. Zresztą, kto nie lubi zapachu suszonych grzybów unoszącego się w domu?

No dobrze, ale czy jest jakakolwiek różnica? Owszem, ale głównie w świecie profesjonalnej gastronomii. Tam termin "dehydrator" zarezerwowany jest dla zaawansowanych maszyn, często wykonanych ze stali nierdzewnej, z precyzyjną kontrolą temperatury co do jednego stopnia i z poziomym obiegiem powietrza, który gwarantuje idealnie równe suszenie na wszystkich tacach jednocześnie. Jednak dla nas, amatorów leśnych skarbów, taka precyzja nie jest do niczego potrzebna. Domowa suszarka do grzybów z plastiku, którą kupimy za mniej niż sto złotych, wykona dokładnie tę samą robotę. To trochę jak z samochodami – jednym i drugim dojedziesz do celu, ale komfort i dodatkowe bajery będą inne. Dla nas, amatorów grzybobrania, ta podstawowa wersja, którą często oferuje choćby gazetka promocyjna Bricomarche, jest w zupełności wystarczająca do naszych potrzeb.

Więc nie dajmy się zwariować i złapać na marketingowe sztuczki. Jeśli widzisz w sklepie urządzenie podpisane jako suszarka do żywności, a obok niemal identyczne nazwane dehydratorem, prawdopodobnie różnią się tylko ceną i naklejką na obudowie. Kluczowe jest to, co urządzenie potrafi, a nie jak je nazwał producent. Skupmy się na parametrach, które mają realne znaczenie przy suszeniu naszych zbiorów, a nie na nazewnictwie. Czasami mam wrażenie, że producenci sami nie wiedzą, czego używają. Ważne, żeby sprzęt spełniał swoją funkcję i nie zrujnował naszego portfela, zwłaszcza że sezon na grzyby bywa krótki, a wydatków nigdy nie brakuje. Po co komu sprzęt z NASA do wysuszenia kilku podgrzybków, które i tak wylądują w świątecznym bigosie? Proste rozwiązania są zazwyczaj najlepsze.

Jaka suszarka do grzybów z marketu zda egzamin?

Kiedy już wiemy, że nie szukamy promu kosmicznego, a prostej maszyny do suszenia, stajemy przed półką w markecie. Mnogość modeli może przyprawić o zawrót głowy, ale spokojnie, wystarczy skupić się na kilku kluczowych elementach, by dokonać dobrego wyboru.

Podstawa to moc i regulacja temperatury

Na co zwrócić uwagę, żeby nie kupić bubla? Przede wszystkim na moc. Te wszystkie cyferki z literką "W" na końcu mają znaczenie. Modele o mocy w okolicach 240-250 W to takie rozsądne minimum. Pozwoli ono na sprawne odparowanie wody bez jednoczesnego gotowania grzybów, co jest częstym błędem. Spójrzmy na przykład na suszarkę z Bricomarche – urządzenie o mocy 240 W z pięcioma sitami to klasyka gatunku i w zupełności wystarczający sprzęt na domowe potrzeby. Ważne, żeby sita były przezroczyste, co pozwala podglądać proces bez otwierania. I wreszcie, absolutna podstawa – regulacja temperatury. Dobra suszarka do grzybów musi mieć chociaż proste pokrętło, pozwalające ustawić temperaturę w zakresie np. od 40 do 70 stopni Celsjusza. Bez tego ani rusz.

Dodatkowe bajery i cena – czy warto przepłacać?

A co z tymi wszystkimi dodatkowymi funkcjami? Czy warto dopłacać? Podobnie wygląda sytuacja z suszarką oferowaną niedawno przez Selgros – tam za nieco ponad 60 złotych dostawaliśmy sprzęt Esperanza Appetissant o mocy 250 W z regulacją temperatury. To najlepiej pokazuje, że nie trzeba wydawać fortuny. Timer to fajna sprawa, ale budzik w telefonie zadziała równie dobrze, a my i tak powinniśmy co jakiś czas kontrolować proces suszenia. Tania suszarka do żywności z marketu, w cenie 70-80 złotych, w zupełności wystarczy, by cieszyć się aromatem suszonych prawdziwków w zimowy wieczór. Warto teraz mieć oczy szeroko otwarte. Koniec sierpnia i wrzesień to szczyt sezonu, więc markety doskonale wiedzą, czego szukamy. Regularne przeglądanie gazetek promocyjnych to najlepszy sposób, by upolować tanią i dobrą suszarkę do żywności na lata. Takie oferty będą się teraz pojawiać jak grzyby po deszczu, dosłownie!

Jak suszyć grzyby, żeby nie straciły aromatu?

Samo posiadanie najlepszej nawet suszarki do grzybów to dopiero połowa sukcesu. Diabeł, jak zwykle, tkwi w szczegółach, czyli w odpowiednim przygotowaniu i samym procesie suszenia. Grzyby to delikatny materiał i łatwo zepsuć efekt końcowy. Zanim w ogóle włączymy urządzenie do prądu, musimy nasze leśne zdobycze odpowiednio przygotować. Przede wszystkim – grzybów przeznaczonych do suszenia absolutnie nie myjemy! Woda to ich wróg, wchłaniają ją jak gąbka, a wtedy proces suszenia wydłuża się w nieskończoność i łatwo o pleśń. Grzyby należy dokładnie oczyścić na sucho, używając do tego małego nożyka i miękkiej szczoteczki lub pędzelka. Wszelkie resztki ściółki, piasku i robaczywe fragmenty muszą zniknąć. To trochę dłubania, ale uwierzcie, warto. Następnie kroimy grzyby w równe, niezbyt grube plastry, powiedzmy o grubości 3-5 milimetrów. Zbyt grube będą schły wieki, a zbyt cienkie zamienią się w pył. Równa grubość jest kluczowa dla równomiernego suszenia.

Kiedy nasze grzyby są już pokrojone, czas na załadunek. Układamy je na sitach suszarki do żywności jedną warstwą, tak aby kawałki się ze sobą nie stykały. To zapewni swobodny przepływ powietrza wokół każdego plasterka. A teraz najważniejsze – temperatura. Jak ją ustawić?

• Start na niskich obrotach: Zaczynamy od niższej temperatury, około 40-50 stopni Celsjusza. Dzięki temu grzyby się nie "zaparzą" i nie stracą cennych olejków eterycznych, które odpowiadają za ich cudowny aromat. Ten pierwszy etap, trwający około 1-2 godzin, ma na celu powolne odparowanie wody z powierzchni.
• Podkręcamy temperaturę: Po tym czasie możemy zwiększyć moc do około 60-70 stopni. To jest optymalna temperatura, która skutecznie usuwa wodę ze środka grzybów, ale ich nie przypala.
• Kontrola i cierpliwość: Cały proces, w zależności od gatunku grzybów i grubości plastrów, może trwać od 4 do nawet 10 godzin. Co jakiś czas, powiedzmy co 2-3 godziny, warto zajrzeć do środka i zamienić sita miejscami – te z dołu przenieść na górę. Dobrze wysuszony grzyb powinien być lekko elastyczny, ale łamać się przy mocniejszym zgięciu. Nie powinien być ani "gumowy", ani kruszyć się w palcach na proch.

Po zakończeniu suszenia nie zamykajmy grzybów od razu w szczelnym słoiku. Dajmy im "odetchnąć" i całkowicie ostygnąć przez kilka godzin w suchym miejscu. To zapobiegnie skraplaniu się resztek pary wodnej w pojemniku. Taka dobrze przeprowadzona operacja to gwarancja, że aromat prawdziwków czy podgrzybków będzie nas cieszył przez całą zimę.

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)