Jak wynika z danych CRIF w ciągu ostatniego roku z usługi „kup teraz zapłać później” skorzystało niemal 20 proc. badanych Polaków. To więcej niż średnia we Włoszech, Niemczech, Francji i Wielkiej Brytanii, która wynosi 11 proc. Czym są w praktyce płatności odroczone i jak działają?
Czym są płatności odroczone — co to znaczy BNPL?
Płatności odroczone (z angielskiego BNPL — buy now pay later, czyli kup teraz zapłać później ) to forma regulowania płatności za zakupy w internecie. Jeśli chcesz kupić produkty lub usługi, ale nie dysponujesz wystarczającą kwotą, dzięki płatnościom odroczonym możesz zapłacić za nie za miesiąc lub kilka miesięcy.
Aby skorzystać z płatności odroczonych, wystarczy jedynie:
-
włożyć do koszyka potrzebne produkty lub usługi;
-
przy płatności wybrać usługę płatności odroczonych (w zależności od dostawcy może ona przybierać różne nazwy) i podążać za instrukcjami . Wcześniej warto upewnij się oczywiście, że wybrany sklep umożliwia taką opcję.
Każdy z dostawców płatności odroczonych może stosować własne limity w zakresie maksymalnej kwoty zakupów. Zazwyczaj wynosi on do kilku tysięcy złotych, jednak jeśli będziesz z tych płatności korzystać po raz pierwszy - twój limit może być dużo mniejszy. Po terminowej spłacie pierwszej płatności odroczonej, limit często się powiększa.
Płatności odroczone a kredyt – podobieństwa i różnice
Płatności odroczone są rodzajem kredytu. Mają jednak inną specyfikę niż tradycyjne kredyty gotówkowe wypłacane na konto. Można określić je jako połączenie karty kredytowej z limitem z kredytem ratalnym i szybką pożyczką pozabankową. Tak jak w przypadku pożyczki pozabankowej — formalności są uproszczone do minimum. Możliwość rozłożenia płatności na kilka czy kilkanaście miesięcznych rat nawiązuje do kredytu ratalnego, a wskazany przez kredytodawcę limit można porównać z limitem na karcie kredytowej.
Czy płatności odroczone spełniają definicję kredytu według prawa?
Płatności odroczone, co do zasady, są rodzajem kredytu konsumenckiego. Zgodnie z zapisami Ustawy o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi.Co ważne, zgodnie z definicją kredytu konsumenckiego z płatności odroczonych mogą więc skorzystać wyłącznie konsumenci (nie przedsiębiorcy).
Różnice w procedurze przyznawania, sprawdzania zdolności kredytowej i weryfikacji klienta
Zgodnie z przepisami podmioty udzielające kredytów konsumenckich mają obowiązek dokonywania oceny zdolności kredytowej wnioskujących. W przypadku płatności odroczonych na niewielkie kwoty procedura jest maksymalnie uproszczona. Kredytodawca nie wymaga dostarczania wyciągów z konta, zaświadczeń od pracodawcy czy innych dokumentów potwierdzających wysokość i źródło dochodu. Cały proces trwa bardzo krótko, a kredytobiorca z reguły otrzymuje decyzję niemal natychmiast.
Oprocentowanie, prowizje i koszty dodatkowe
Skorzystanie z płatności odroczonych przy spełnieniu określonych warunków (np. zwrotu środków w ciągu 30 dni czy rozłożeniu płatności na określoną liczbę rat) często nie wiąże się z koniecznością poniesienia żadnych opłat dodatkowych. Kredytodawca zwraca więc dokładnie taką kwotę, jaką „zapłacił” za produkt: bez odsetek i prowizji.
Każdy dostawca stosuje jednak własne zasady i nalicza koszty w indywidualny sposób. Przed podjęciem decyzji o wyborze płatności odroczonych, koniecznie sprawdź wysokość opłat. Jeśli kredytodawca deklaruje brak kosztów, upewnij się, jakie warunki musisz spełnić, aby ich uniknąć.
Aspekty prawne płatności odroczonych
-
Ustawa o kredycie konsumenckim a płatności odroczone
W przypadku płatności odroczonych, które są rodzajem kredytu konsumenckiego, zasady udzielania finansowania, obowiązki kredytodawców i prawa kredytobiorców definiuje Ustawa o kredycie konsumenckim.
-
Obowiązki informacyjne sprzedawcy i pośrednika finansowego
Zgodnie z Ustawą o kredycie konsumenckim przed zawarciem umowy kredytodawca jest zobowiązany do podania kredytobiorcy — konsumentowi informacji o:
-
czasie obowiązywania umowy;
-
całkowitej kwocie do zapłaty i wysokości rat;
-
cenie towaru lub usługi oraz kwocie wszystkich zaliczek w przypadku umowy o kredyt przewidującej odroczenie płatności.
Kredytodawca może udzielić kredytu konsumenckiego jedynie na podstawie pisemnej umowy zawierającej wskazane prawem elementy. Są to m.in.: imię, nazwisko i adres konsumenta, rodzaj kredytu czy terminy i sposób wypłaty zobowiązania.
-
Prawa konsumenta przy korzystaniu z odroczonych płatności
W przypadku płatności odroczonych, które są rodzajem kredytu konsumenckiego, konsument ma prawo m.in. do:
-
odstąpienia od zawartej umowy w ciągu 14 dni od jej zawarcia, bez konieczności podawania przyczyn swojej decyzji;
-
wcześniejszej spłaty zobowiązania — w całości lub w części.
Zapisy Ustawy o kredycie konsumenckim określają także maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów finansowania. Uniemożliwia to kredytodawcom obciążanie klientów podwyższonymi opłatami.
-
Wpływ na historię kredytową i BIK
Płatności odroczone, jako rodzaj kredytu są widoczne w rejestrze Biura Informacji Kredytowej. Kredytodawcy mają bowiem prawny obowiązek przekazywania BIK-owi informacji o zaciągniętych, spłacanych oraz zamkniętych zobowiązaniach.
Terminowa spłata płatności odroczonych pomaga więc budować pozytywną historię kredytową, opóźnienia natomiast ją pogarszają.
Alternatywy dla płatności odroczonych
Alternatywą dla płatności odroczonych może być szybka pożyczka online od Vivigo. Jedną z jej najważniejszych zalet jest możliwość skorzystania z promocyjnych warunków i pożyczenia pieniędzy z RRSO 0 proc. Z takiej opcji mogą skorzystać jednak wyłącznie osoby, które nigdy wcześniej nie pożyczały pieniędzy w Vivigo. Warunkiem zerowego RRSO jest terminowa spłata zobowiązania. A na nią Vivigo daje aż 61 dni, czyli zdecydowanie więcej niż wielu dostawców płatności odroczonych.
Maksymalna kwota pożyczki w Vivigo to 4000 zł, złożenie wniosku odbywa się w 100% online, a jedynym potrzebnym dokumentem jest dowód osobisty.
Co ważne — wypłata pieniędzy z pożyczki odbywa się na konto, a nie bezpośrednio do sprzedawcy, jak w przypadku płatności odroczonych. Jeśli zmienisz plany, zechcesz sfinansować inny produkt lub znajdziesz ten sam tańszy produkt w innym sklepie, nic nie stanie na przeszkodzie, abyś przeznaczył pieniądze na „nowy” cel.
Artykuł powstał we współpracy z Vivigo
